İdari Yargı Hâkim Yardımcılığı Sınavı Nedir?

Hukuk fakültesi mezunları ile Siyasal Bilgiler, İktisat, İşletme ve Maliye (İİBF) mezunlarının idari yargı organlarında görev almak üzere girdikleri İdari Yargı Hâkim Yardımcılığı Sınavı, Adalet Bakanlığı ve ÖSYM iş birliğiyle düzenlenen prestijli bir yazılı yarışma sınavıdır.

Eski sistemdeki "stajyerlik" modelinin yerini alan Hâkim Yardımcılığı müessesesi ile birlikte, mesleğe giriş süreci daha nitelikli hâle gelmiştir. Danıştay ve idare mahkemelerinde görev yapmak isteyen adaylar için bu sınav, aşılması gereken ilk ve en zorlu virajdır.

Bu rehberde; sınavın formatı, hukuk ve İİBF mezunları için başvuru şartları, HMGS ve İYÖS zorunluluğu ve derece yapmak için gereken stratejileri bulacaksınız.

2802 sayılı Hâkimler ve Savcılar Kanunu'na göre, adayların taşıması gereken temel şartlar şöyledir:

1. Hukuk Fakültesi Mezunları İçin

• Eğitim: Hukuk Fakültesi mezunu olmak.
• HMGS Şartı: 24 Ekim 2019 sonrası kayıtlı ve 31 Mart 2024 sonrası mezun olanların, sınava başvurabilmeleri için önce Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı'ndan (HMGS) en az 70 puan almış olmaları zorunludur.

2. İİBF / SBF Mezunları İçin (Alan Dışı)

İdari Yargı sınavının en büyük farkı, hukukçu olmayan adaylara da açık olmasıdır. - Bölümler: Hukuk bilgisine programlarında yeterince yer veren; Siyasal Bilgiler, İdari Bilimler, İktisat ve Maliye bölümlerinden mezun olmak. - İYÖS Şartı: 24 Ekim 2019 sonrası kayıtlı ve 31 Mart 2024 sonrası mezun olan alan dışı adayların, sınava başvurabilmeleri için önce İdari Yargı Ön Sınavı'ndan (İYÖS) en az 70 puan almış olmaları zorunludur.

3. Ortak Şartlar

• Türk vatandaşı olmak.
• Sınavın yapıldığı yılın Ocak ayının birinci günü itibarıyla 35 yaşını doldurmamış olmak.

İdari Hakimlik sınavı, ÖSYM tarafından genellikle yılda bir kez yapılır. Sınav, çoktan seçmeli test usulündedir ve toplam 100 sorudan oluşur. Sorular 4 seçeneklidir ve 4 yanlış 1 doğruyu götürür.

İdari Yargı adayları sınav günü iki farklı oturuma katılırlar:

1. Oturum: Genel Yetenek-Kültür + Ortak Alan

Tüm adaylar (Adli, İdari, Avukat) için ortaktır. - Soru Sayısı: 65 Soru - Süre: 80 Dakika

Konu Dağılımı: - Genel Yetenek & Kültür (30 Soru): Türkçe, Matematik, Tarih, Yurttaşlık. (%20 Etkili) - Ortak Alan Bilgisi (35 Soru): Anayasa, İdare, İYUK, HMK, Medeni Hukuk, Milletlerarası Hukuk. (Alan Puanının Bir Kısmı)

2. Oturum (4. Oturum): İdari Yargı Testi

Sadece İdari Yargı Hâkim Yardımcılığı adayları içindir ve sınavın kaderini belirler. - Soru Sayısı: 35 Soru - Süre: 50 Dakika

Özet: Toplam puanın %20'si Genel Yetenek-Kültür'den, %80'i ise Alan Bilgisinden (Ortak Alan + İdari Yargı Testi) gelir.

İdari Hakimlik sınavı, özellikle Vergi ve Maliye dersleriyle diğer hukuk sınavlarından ayrışır.

1. Vergi Hukuku ve Maliye'ye "Aşık Olun"

Hukuk mezunlarının en çok zorlandığı, İİBF mezunlarının ise avantajlı olduğu alan burasıdır. - Toplamda 18 soru (Vergi, Vergi Usul, Maliye-Ekonomi) buradan gelir. - Standart sapması yüksek olduğu için bu derslerde yapılan netler, puanınızı ciddi oranda artırır.

2. Ortak Derslerde Hata Yapmayın

Anayasa, İdare ve İYUK gibi dersler İdari Yargının temelidir. Burada hem Hukukçular hem İİBF'liler yüksek net yapar. Bu alanda yapacağınız basit bir hata, sıralamada geriye düşmenize neden olur. Hedefiniz "sıfır hata" olmalıdır.

3. Usul Kanunlarına (İYUK) Dikkat Edin

ÖSYM, özellikle İdari Yargılama Usulü Kanunu'ndan (İYUK) süreler, başvuru yolları ve mahkeme görevleri hakkında çok detay sorular sorar. Sadece konu anlatımı yetmez; mevzuat metnini düzenli okumalı ve maddeleri tekrar etmelisiniz.

4. Dijital Kaynak ve Güncellik

Vergi oranları, parasal sınırlar ve idari teşkilat yapısı Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri ile sıkça değişir. - Basılı kitaplar bu hıza yetişemez. - Online Soru Bankaları anlık güncellendiği için sizi "eski bilgiyle soru çözme" riskinden korur.

Soru: İİBF mezunuyum, HMGS'ye mi İYÖS'e mi girmeliyim?

İİBF mezunuysanız (Siyasal, İktisat, Maliye vb.), İdari Yargı Ön Sınavı'na (İYÖS) girmeniz gerekir. HMGS sadece hukuk mezunları içindir.

Soru: Adli ve İdari Yargı sınavına aynı anda girebilir miyim?

Evet. Eğer Hukuk Fakültesi mezunuysanız her iki sınava da başvurabilirsiniz. Sadece ilgili oturumlara (2. Oturum Adli, 4. Oturum İdari) ayrı ayrı katılmanız gerekir.

Soru: Kontenjan durumu nedir?

İdari Yargı kontenjanları genellikle Adli Yargı'ya göre daha azdır (Örn: 50-100 kişi). Bu durum rekabeti artırır ve yüksek puan almayı zorunlu kılar.

Soru: Yanlışlar doğruları götürür mü?

Evet. ÖSYM tarafından yapılan İdari Yargı sınavında 4 yanlış 1 doğruyu götürür. Emin olmadığınız sorularda boş bırakmak stratejik bir hamledir.